dinsdag 11 oktober 2016

Schuld en Boete

Schuld in Nederland en Duitsland heeft een dubbele betekenis. Schuld is zowel een morele schuld als een belofte tot het terugbetalen van een lening. Voor twee begrippen hebben de Duitsers en de Hollanders dus maar 1 woord: schuld. In deze landen leidt dat er toe dat schuld resulteert in een morele plicht tot terugbetalen.
In landen zoals Frankrijk en Groot-Brittanië zijn er 2 woorden voor morele schuld en het terugbetalen van een lening. In de Engelse taal praat men over Guilt als men schuldig is aan een vergrijp (Guilty, your Honor!). Een schuld aangaan in de vorm van een lening leidt tot Debt. Zou het daarom zo zijn dat men buiten Duitsland en Nederland anders tegen dubieuze debiteuren aankijkt?

Dat was het onderwerp in een razend interessant radioprogramma, genaamd Brainwash radio, NPO Radio 1, een programma met een denktank van filosofen en wetenschappers. 30 mei jl. trad Karim Bennamar op met de vraag: Waarom moeten schulden altijd terugbetaald worden?

Een ander onderscheid dat langs kwam in het programma is de wetgeving inzake schuld.
Indien een individu een schuld heeft en deze die niet op tijd kan nakomen dan heeft de schuldeiser alle macht. Hij kan een incasso bedrijf inschakelen en het individu moet in het ergste geval verplicht de schuldsanering in. De schuld is heilig en zal terug betaald moeten worden. Zo zit de wet in elkaar.
Kijkt men echter naar het bedrijfsleven dan is de schuldeiser veel minder beschermd. Een onderneming kan schuld uitgeven en deze niet nakomen. De schuldeiser had maar beter moeten opletten en een betere inschatting van de kredietwaardigheid moeten maken. Het voorbeeld Eurotunnel rond 2006 kan dienen als een ernstig geval van het niet nakomen van de rente en aflossingsverplichtingen. Vele schuldeisers hadden het nakijken, raakten soms zelf in zwaar weer, maar Eurotunnel ging voort.  Zo werkt schuld in openbare financiële markten. Plusminus 90% van de schuld komt doorgaans wel weer terug, met of zonder renteopbrengst, achter 5% moet je aan en ca. 5% is weg. 

Hoe zit het dan met staatsleningen, leningen die enige jaren geleden nog als risicovrij werden betiteld? Welnu, bij landen en overheden is schuld duidelijk een moreel verschijnsel.
We hebben het nu nog over de schande van de Russische staatsobligaties uit het begin van de 20e eeuw. Denk nog terug aan de schuldencrisis rond 1982, met moeite kwam er een oplossing, zij het een geschikte oplossing (Brady Bonds). Denk aan het failliet van Argentinië in 2001. Hedgefunds procederen nu nog om een deel van de schuld. En uiteraard zit Europa in zijn maag met de ontwikkelingen in Griekenland. Is het logisch dat schuldeisers de volle mep van dit land in deze situatie terugkrijgen?

Zoals Bennamar zich in het radioprogramma uitsprak, hoe zit het met de kale kip? Heeft de kip geen veren, of weinig veren? Wordt het zelfs een stresskip en vallen er nog meer veren uit? Zijn stelling is dat het beter is om een regeling te treffen. Niet eindeloos najagen van de hoofdsom. Zet er een tijd op, scheld vervolgens een deel vrij.

Karim Bennamar haalde treffend de geschiedenis aan. Denk aan jubeljaren of jubileumjaren. In het oude Israel en in andere landen van het Midden Oosten schold men eens in de zoveel tijd een lening kwijt. Men nam bezit terug en men begon opnieuw. De schuldenaar kon ook opnieuw beginnen. Hetgeen mogelijk productiever is dan een leven lang in de sanering.

Ook werd het verschijnsel transfer union besproken en dat fenomeen komt verrassend dicht bij huis. Een transfer union is een vereniging van gebieden die een gezamenlijke pot beheren. Er zijn afspraken maar niet ieder land draagt hetzelfde bij. Neem Duitsland, de Duitse Bundesländer: Hamburg heeft heel lang Beieren gesubsidieerd omdat de welvaart in het noorden van Duitsland heel lang op een veel hoger plan stond dan in het zuiden. Heden draagt Beieren juist veel bij aan de Duitse begroting, en subsidieert Süd Deutschland in feite Berlijn en delen van Ost Deutschland. In de VS werkt dat ook zo, gemiddeld 8% stroomt op deze wijze van de rijke staten naar de armere staten in de federatie.
Vergelijk dan Griekenland eens in het totaal van de Eurozone. Wat zou überhaupt de bijdrage van de EMU zijn aan Griekenland als we een kwijtschelding of subsidiering overwegen? Dat is maar 0,5%! Laat Griekenland pas betalen als ze weer veren hebben!
Laat van je horen via de contactpagina.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten