Macro prisoners dilemma en de eerste beschietingen voor Prinsjesdag

Impliciet en geleidelijk beginnen de woorden van professor Richard Koo van het Nomura Institute bijval te vinden. In het FD van maandag 19 september, aan de vooravond van Prinsjesdag, zegt professor Bas Jacobs dat het in onze volksaard zit om als het slecht gaat “het huishoudboekje op orde te brengen en de broekriem aan te halen’’.
"Daar valt toch niet zo veel op af te dingen in een crisis?", vraagt FD.
Daar valt individueel veel voor te zeggen, bijvoorbeeld als je onder water staat met je hypotheek. Maar wat individueel rationeel is, kan tot collectieve waanzin leiden. Bas Jacobs benoemt in feite het onderzoek van Koo, het Macro Prisoners Dilemma. Zie mijn artikel van 14 februari 2016. Bijgaand 2 alinea's:

'Als de ECB door het opkopen van obligaties de geldkraan openzet en de rente doet verlagen naar minder dan minimale niveaus, dan kan het vliegwiel van de economie alleen gaan draaien als banken dit geld ook daadwerkelijk als krediet kunnen uitgeven aan producenten en consumenten. We zouden het lef moeten hebben, zegt Koo,  juist de tekorten iets te laten oplopen om de economie een boost te geven.'

'Koo stelt dat het maximale budget deficit in de EMU van 3% zoals gesteld in het Verdrag van Maastricht beter omgezet kan worden naar een maatregel op gebied van het uitgeven van besparingen. Bijvoorbeeld als de besparingen meer dan 3% van het BBP blijken te zijn. Zolang de particuliere besparingen gebruikt kunnen worden voor investering in eigen overheidsobligaties, kan een land het tekort tijdelijk laten oplopen om de economie aan te zwengelen.'


Kortom, een enkele economische actor handelt rationeel als het de schulden terugbrengt. Echter, indien ieder huishouden, bedrijf en land in de Eurozone tegelijkertijd de broekriem aanhaalt, krimpt de economie, blijft de gemiddelde schuldratio hoog en gaat dit lijnrecht in tegen de bedoelingen van de monetaire verruiming van de ECB. Dat zou je met recht een waanzinnige situatie kunnen noemen. Of op zijn minst zinloos.
 
Voorts zegt Jabobs: "In het begrotingsdebat zit een heel sterke morele dimensie". Die zag je ook in de jaren dertig; Dijsselbloem lijkt de erfgenaam van toenmalig minister-president Hendrik Colijn.

Schuld is in onze taal en cultuur hetzelfde als zonde en daarom intrinsiek fout. 
Schuld is dus een cultuurfenomeen. Een fenomeen dat als een molensteen om onze nek hangt.

Hierover meer in een volgend artikel.